BİREYSEL TESTLER
ZEKA, KİŞİLİK VE GELİŞİM TESTLERİ
-
WECHSLER ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ-IV
WISC, 1949 yılında Wechsler tarafından geliştirilmiş, 1974 yılında gözden geçirilmiş form Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği (WISC-R; Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised) oluşturulmuştur. WISC-R’ın Türk çocukları üzerinde standardizasyonu Savaşır ve Şahin tarafından 6–16 yaş grubunda 1639 kişilik bir örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir.
WISC-R, Sözel ve Performans olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Sözel Zeka Bölümü (SZB) Genel Bilgi, Benzerlikler, Aritmetik, Sözcük Dağarcığı, Yargılama ve Sayı Dizisi alt testlerini; Performans Zeka Bölümü (PZB) Resim Tamamlama, Resim Düzenleme, Küplerle Desen, Parça Birleştirme, Şifre ve Labirent alt testlerini içermektedir. SZB ve PZB puanlarının toplamında Toplam Zeka Bölümü (TZB) elde edilmektedir.
WISC- R’IN SÖZEL BÖLÜMLERİ
Genel Bilgi: Kolaydan zora doğru sıralanmış kişinin yaşadığı kültürde öğrenebileceği bilgileri içeren 30 sorudan oluşan bir alt testtir. Katılımcının yaşına uygun sorular, kolaydan zora doğru sırasıyla okunur ve çocuktan her soruya cevap vermesi beklenir. Arka arkaya beş başarısızlık olduğunda test kesilir. Bu alt testin, öğrenme yoluyla kazanılan genel kültür dağarcığı ile dili kullanma ve konuşma becerisini ölçtüğü kabul edilmektedir.
Benzerlikler: Somuttan soyut kavramlara doğru giden ve iki kavramın ne yönden benzediğini soran açık uçlu 17 sorudan oluşmaktadır. Sorular okunur ve çocuğun her bir soruda iki kavramın ne yönden birbirine benzediğini belirtmesi istenir. Arka arkaya üç başarısızlık olduğunda test kesilir. Bu alt testin kavramsal ve mantıksal ilişki kurma becerisini ölçtüğü kabul edilmektedir.
Aritmetik: Kolaydan zora doğru ilerleyen, basit aritmetik işlem gerektiren, akıldan çözülmesi istenen 18 sorudan oluşur. İlk 15 problem çocuğa okunur. Son 3 soru ise yazılı olarak gösterilir ve çocuktan bunları yüksek sesle okuması istenir. Çocuktan her bir problemi kâğıt kalem kullanmadan, sınırlı bir sürede cevaplaması beklenir. Arka arkaya dört başarısızlık olduğunda test kesilir. Bu alt testin temel aritmetik bilgisini, soyut sayısal kavramlar üzerinde akıl yürütme becerisini, sözel bellek kullanımını, dikkati yoğunlaştırma ve çeldiricilerden kurtulabilme becerisini ölçtüğü kabul edilmektedir.
Sayı Dizisi: Uzunluğu gittikçe artan sayı dizilerinden oluşan iki aşamalı bir alt testtir. Sayıların kısa süreli bellekte tutulmasını gerektirir. Deneğe, ikili sayı dizilerinden başlayıp dokuzlu sayı dizisine kadar gittikçe artan maddeler saniyede bir temposunda olacak şekilde okunur. Deneğin maddeyi birinci bölümde düzden, ikinci bölümde tersten tekrarlaması istenir. Arka arkaya iki başarısızlık olduğunda test kesilir. Bu alt testin kısa süreli belleğin kapasitesini, dikkat ve bellekte anında tersine çevirebilme yetisini ölçtüğü kabul edilmektedir.
Sözcük Dağarcığı: Bu alt test 36 kelimeden oluşan bir kelime listesinden oluşmaktadır. Kelimeler somuttan soyuta doğru sıralanmıştır. Her bir kelime deneğe sırasıyla okunur. Çocuktan her kelimenin ne anlama geldiğini açıklaması istenir. Arka arkaya beş başarısızlık olduğunda test kesilir. Alttestin sözcük bilgisini, dil gelişimini ve sözel akıcılık yeteneğini ölçtüğü kabul edilmektedir.
Yargılama: Kişinin bazı sosyal durumlarda ne yapması gerektiğini sorgulayan 17 sorudan oluşan bir alt testtir. Her bir soru çocuğa okunur ve soruyu düşünüp yanıtlaması istenir. Arka arkaya beş başarısızlık olduğunda test kesilir. Bu alt testte pratik bilgi, sosyal yargılama, soyut düşünme, bilgilerini organize etme ve sosyal yaşama uyum becerilerinin ölçüldüğü kabul edilmektedir.
STANFORD BiNET ZEKA TESTİ
Bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla uygulanan bireysel zekâ testidir. Uygulama sonucunda bireye ait zekâ yaşı ve zekâ bölümü elde edilmektedir. Süreye dayalı bir test değildir.
İlk “zekâ testi” Alfred Binet ve çalışma arkadaşı Theodore Simon tarafından zihinsel gerilik ya da öğrenme güçlüğü olan çocukları tespit etmek için geliştirilmiştir. İlk Binet-Simon ölçeği 1905’te yayınlanmıştır. Binet, zekâ yaşı kavramını geliştirdi. Buna göre 4 yaşındaki çocukların ortalaması düzeyinde sonuç elde eden bir çocuğun zeka yaşı 4; 12 yaş grubunun ortalaması düzeyinde sonuç elde eden bir çocuğun zeka yaşı ise 12’dir. Sonraki 10 yıl içinde birçok Binet uyarlaması gerçekleştirilmiştir.
Bunlar arasında en bilineni Stanford Üniversitesi’nde L. M. Terman tarafından geliştirilip 1926’da yayınlanan testtir. Terman ünlü zekâ bölümü (ZB) terimini ortaya koymuştur. ZB zekâya sayısal bir değer vermek üzere kullanılmaktadır ve ortalama bir insanın zekâsı 100 kabul edilmektedir. Stanford-Binet zekâ ölçeği 1916’dan bu yana çeşitli nedenlerle dört kez gözden geçirilmiştir.
Testin 1937 yılında gözden geçirilen versiyonu Refia Şemin tarafından ele alınmış ve 1965 yılında İstanbul çocukları üzerinde çalışarak Türkçe’ye çevrilmiştir. Şu anda Türkiye’de bu test uygulanmaktadır.
Stanford Binet bir grup testi değildir; uzman kişiler tarafından bireysel olarak uygulanır. Küçük çocuklara uygulandığından yaklaşık 30 dakika, daha büyüklere uygulandığında bir veya bir buçuk saat sürer. Testin puanlanmasından sonra uygulayıcı zekâ yaşını ve zekâ bölümünü bulur. 2 yaştan yetişkin yaşa kadar uygulanmaktadır.
Stanford-Binet testi çeşitli yaşlardan kişilere uygulanabilmekle beraber çocuklar için daha uygundur. Bireysel test olduğu için bir oturumda bir kişiye uygulanır. Uygulayıcı tarafından bireye, yönergeye uygun olarak sorular yöneltilir ve bireyden bu soruları yanıtlaması istenir.
ROSCHA TESTİ
Rorschach Mürekkep Testi, dünyanın en tanınmış psikolojik projektif testlerinden biridir. Psikologlar, test katılımcısının kişilik özellikleri ve duygusal işlevlerini incelemek için Rorschach kullanırlar.
Bu test genellikle altta yatan düşünme biçimlerini saptamak ve kişinin düşünce sistemindeki psikotik ve psikotik olmayan eğilimleri ayırt etmek için kullanılır. Rorschach, adli tıp ve velayet davalarında ve bir kişinin topluma genel uyum derecesini ölçmek için de kullanılmaktadır.
IDRlabs Rorschach Mürekkep Testinin (IDR-RIT©) mülkiyeti IDRlabs International’a aittir. IDR-RIT, Rorschach’ın Mürekkep Lekeleri konseptini kullanmaktadır, ancak Hermann Rorschach veya Uluslararası Rorschach ve Projektif Yöntemler Topluluğu ile ilişkili değildir ve diğer Rorschach Mürekkep Leke Testlerinin bir muadili değildir.
Bu test hiçbir şekilde Hermann Rorschach veya Uluslararası Rorschach ve Projektif Yöntemler Topluluğu veya benzer kuruluşlar tarafından onaylanmamış veya bunlarla ilişkili değildir. Mevcut test ile hiçbir ihlal olmaması amaçlanmıştır.
TEMATİK ALGI TESTİ
TAT testi, yani “Tematik Algı Testi” psikologlar tarafından yapılan terapi seansları öncesi, hastanın kişiliğini ve dünyasını analiz etmek üzere hastaya gösterip yorumlamasını istediği bir dizi kartı içeren görsel algı testidir.
Halk arasında “resim yorumlama tekniği” olarak geçen bu psikanaliz teknik, Amerika Harvard Üniversitesi’nde psikolog olan Henry A. Murray ve Christina D. Morgan tarafından 1930’lu yıllarda geliştirilmiş ve günümüz klinik araştırmalarında da en çok kullanılan kişilik testlerinden birisi olmuştur.
Tematik algı testinde amaç, hastanın kartların üzerindeki şekilleri yorumlarken kendi kişiliğini ortaya çıkarmasıdır. Hastalar kartlara bakarak yorumlamaya başladığında, kendi öz dünyalarından, yaşayışlarından ve yaşadıkları olaylardan esinlenerek yorumlama yaptıklarının farkında değillerdir. Böylece hastanın aslında nasıl birisi olduğu hakkında bu teknik sayesinde önemli ve değerli bilgiler edinilebilir.
-
MMP-MİNNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ENVANTERİ
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) bireylerin kişilik dinamiklerini aydınlatmak amacıyla uygulanan ve objektif bilgiler veren bir psikolojik testtir. 566 sorudan oluşan bir formu cevaplamanız istenir ve bu cevapların değerlendirmesi profesyonelce yapılması gerekir. Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) 4’ü geçerlilik olmak üzere 14 tane alt teste sahiptir. Bu 10 alt testte kişilerin patolojik durumları hakkında değerlendirme yapılır.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanterinin (MMPI) 10 Alt Testi
*Depresyon
*Hipokondri-Hastalık Kaygısı Bozukluğu
*Konversiyon Bozukluğu
*Kişilik Bozukluğu
*Cinsel Sapkınlık Durumları
*Paranoid Durumlar
*Saplantılı Durumlar
*Şizofreni
*Hipomani Durumları
*Sosyal Anlamda İçe Dönüklük
*Yalan Atma Alışkanlıkları
*Savunmacı Kişilik Örüntüleri
*Sıklık ya da Az Görülme Durumları
SCL 90-R PSİKOLOJİK BELİRTİ TARAMA TESTİ
Amacı: Bireyde olabilecek psikolojik rahatsızlıkları ve bu psikolojik rahatsızlıkların düzeyini belirlemek için kullanılan bir testtir.
Kimlere uygulanır: 17 yaş ve üstündeki bireylere uygulanabilir.
Kimler uygulayabilir ve nasıl uygulanır: Psikolog, psikiyatr ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilir. Bu testi uygulamak için özel bir eğitim alınmalı. Bireye test verilir ve açıklamaya uyması istenir.
Nasıl değerlendirilir ve yorumlanır: Ölçekten üç ayrı puan hesaplanabilmektedir.
-
Genel belirti düzeyi (GSI): Boş bırakılan maddeler dışında maddelerin ortalamasıdır.
-
Pozitif belirti toplamı (PST): ‘Hiç’ seçeneği dışında diğer maddelerin ham sayı toplamıdır.
-
Pozitif belirti düzeyi (PSDI): ‘Hiç’ olarak işaretlenen maddeler dışında madde puanlarının toplamının PST’ye bölünerek ortaya çıkan ortalama değerdir.
GSI’deki artış bireyin psikiyatrik durumunda duyulan rahatsızlığın artışını gösterir ve testin en iyi endeksidir. PST arttıkça, bireyin kendisinde algıladığı ne kadar çeşitli psikiyatrik belirti olduğunu gösterir. PSDI’deki artış, bireyin kendisinde olduğunu algıladığı belirtilerden meydana gelen sıkıntının ağırlıklı ortalamasını gösterir. Bu sonuçlara göre bireye psikolojik yardım süreci ve kapsamı belirlenir.
BECK DEPRESYON ÖLÇEĞİ
Depresif belirti ve tutumu değerlendirir. Test 21 maddeden oluşmaktadır. Bu ölçek 13 yaş ve üzeri kişiler için tasarlanmıştır. Ölçeğin tamamlanması yaklaşık 10 dakika sürer. Depresyon ölçeğinden aldığınız puan, eğer depresyonunuz varsa depresyon belirtilerinizi ve düzeyinizi göstermekte ve bize depresyonun şiddetiyle ilgili bilgi vermektedir.